همیشه برای همه سوال بود که خاموش کننده پودری چیست و به چه کاری می اید و کجاها استفاده می شود . یعنی یکسری از سوال هایی که برای ما اهمیت دارد و در این مطلب قصد داریم به این سوال ها پاسخ دهیم .

کپسول اتش نشانی ابزاری مناسب و حفاظتی در برابر اتش سوزی است که برای خاموش کردن یا کنترل اتش سوزی های کوچک و ناگهانی اغلب در شرایط اظطراری استفاده می شود . به طور معمول ، یک کپسول شامل یک مخزن استوانه ای ایستاده حاوی شیمیایی است که می تواند برای خاموش کردن و خفه کردن اتش تخلیه شود . همچنین کپسول ها تولید شده با مخازن فشار غیر استوانه ای نیز وجود دارد که کمتر رایج هستند .

عامل پودر می تواند با جدا کردن بخش های مهم تشکیل دهنده واکنش های شیمیایی از یکدیگر یعنی گرما ، سوخت و اکسیژن ( احتراق ) از گسترش آتش سوزی جلوگیری کند و در نتیجه اتش را خاموش کند . در طی مرحله احتراق ، مواد سوختنی به شکل رادیکال های ازاد تجزیه می شوند . این رادیکال های ازاد در واقع عناصری به شدت واکنش پذیر بوده است و مولکول هایی هستند که با اکسیژن واکنش نشان می دهند . مواد و عوامل موجود در خاموش کننده های شیمیایی خشک می توانند این روند واکنش پذیری با اکسیژن را متوقف کنند . پس همان گونه که فهمیدید می خواهیم در کپسول اتش نشانی پودر و گاز حرف بزنیم و از این عنصر به شما بگوییم .

انواع پودرها و عامل های شیمیایی مورد استفاده در این خاموش کننده ها

این مواد شیمیایی از جمله ابزارهای منحصر به فرد در خاموش کردن و اطفاء حریق به شمار می روند به خصوص در شرایطی که به خاموش کردن سریع اتش نیاز باشد . انها عمدتا برای مقابله با خطرات مرتبط با مایعات قابل اشتعال استفاده می شوند . این عناصر شیمیایی به صورت کلی حفاظت بیشتری در برابر احتراق مجدد فراهم نمی کنند .

در ادامه به چند مورد از آنها که کاربردهای فراوانی دارند اشاره می کنیم :

فسفات مونوآمونیوم

فسفات مونوآمونیوم به عنوان یک ماده شیمیاییخشک شناخته شده است که در اتش سوزی های کلاس A ، B ، C مورد استفاده قرار می گیرند . این ماده شیمیایی ، به عنوان دلیل در کلاس A استفاده می شود که می تواند در دمای ۱۷۷ درجه سانتی گراد ( ۳۵۱ درجه فارنهایت ) ذوب شده و جریان پیدا کند تا اتش را خفه کند . این ماده در عین حال از قدرت خورنندگی بیشتری نسبت به سایر مواد و عامل های شیمیایی خشک برخوردار است . رنگ آن به صورت زرد کم رنگ است .

بی کربنات سدیم

بی کربنات سدیم معمولا به رنگ سفیدی یا ابی رنگ است و به طور منظم در آتش سوزی های کلاس B و C موررد استفاده قرار می گیرد . این ماده اولین ماده شیمیایی خشک بوده که معرفی شده و مورد استفاده قرار گرفته است . بی کربنات سدیم در زمان ایجاد اتش سوزی ، یک ابر دی اکسید کربن را به دور آتش تشکیل می دهد که پس از مدتی آتش را خفه و خاموش می کند . به عبارتی ، در ابتدا گاز اکسیژن را از آتش دور می کند و در ادامه نیز روند ادامه واکنش های شیمیایی را متوقف می کند . این عامل عموما در اتش سوزی های مربوط به کلاس A موثر نیست زیرا به سرعت دفن می شود و ابر ناشی از این گاز به سرعت تخلیه می شود و چنانچه سوخت هم به اندازه کافی گرم باشد ، آتش دوباره شروع به زبانه کشیدن می کند . در حالی که اتش سوزی های مواد مایع و گاز معمولا گرمای زیادی را در منابع سوختی خود نگه می دارد ، اما اتش سوزی مواد جامد این گونه نیست و از این ویژگی بی بهره است . قبل از اختراع عوامل شیمیایی مرطوب ، استفاده از عامل شیمیایی بی کربنات سدیم برای آشپزخانه های تجاری بسیار رایج بوده ، اما در حال حاضر چندان محبوب متداول نیست زیرا از کارائی بسیار کمتری نسبت به مواد و عامل های شیمیایی مرطوب در آتش سوزی کلاس A و B برخوردار است .

بی کربنات پتاسیم

بی کربنات پتاسیم نیز در آتش سوزی های کلاس B و C مورد استفاده قرار می گیرد و در آتش سوزی های کلاس B حدودا دو برابر موثر تر از بی کربنابت سدیم است و در صنعت نفت و گاز نسبت به سایر مواد و عامل های خشک ترجیح داده می شود . این مواد شیمیایی خشک که توسط NFPA برای استفاده در ARFF مورد تایید قرار گرفته است برای تشخیص راحت تر ، به رنگ بنفش عرضه می شود .

کلرید پتاسیم

کلرید پتاسیم عامل خاکستری رنگی است که در اتش سوزی های کلاس B و C مورد استفاده قرار می گیرد و به دلیل توانایی که در کنار تخریب ( جایی که پودر به ذرات کوچکتر تجزیه می شود ) و تجزیه شعله های اتش دارد و سطح مقطع بزرگتری را برای مهار رادیکال های ازاد ایجاد می کند ، موثر تر از همه پودرهای دیگر عمل می کند .

MET-L-KYL / PYROKYL

MET-L-KYL / PYROKYL ماده ای است که از ایجاد تغییرات خاص در ساختار مولکولی بی کربنات سدیم حاصل شده است و برای مبارزه با اتش سوزی مایعات و سیالات قابل انفجار ( آتش سوزی در اثر تماس با هوا ) به بازار عرضه شده است . این عامل علاوه بر بی کربنات سدیم ، حاوی ذرات ژل سیلیسیم نیز می باشد . بی کربنات سدیم واکنش زنجیره ای سوخت را قطع می کند و سیلیس نیز هر نوع سوختی را از بین می برد و از تماس مواد قابل اشتعال با هوا نیز جلوگیری می کند . این ماده به رنگ ابی یا قرمز بوده و برای مقابله با اتش سوزی های کلاس B موثر است .

ذکر این نکته حائز اهمیت است که تحت شرایط خاص ، برخی از این مواد و عناصر شیمایی خشک می توانند از ویژگی های خورندگی یا الایندگی برخوردار باشد که بر حسب نوع استفاده که از انها می شود ، این اثرات ممکن است با یکدیگر تفاوت داشته باشد .

مکان هایی که نباید از خاموش کننده پودری استفاده نمود :

• اتاق رایانه یا تجهیزات رایانه ای
• مکان های محل استقرار الکتریکی
• اتاق های جراحی
• آزمایشگاه ها و مکان های دارای ابزار دقیق
• مکان های تهیه و طبخ غذا مانند رستوران ها و کافه تریاها

در صورت بروز آتش سوزی در این مکان بهتر است از خاموش کننده هایی مانند اب برای آتش سوزی های کلاس A ، خاموش کننده های حاوی دی اکسید کربن برای آتش سوزی های کلاس B و خاموش کننده های حاوی گازهای غیر رسانا برای آتش سوزی های کلاس A استفاده کرد .